Paasbest

‘Er op je paasbest uitzien’, wordt hier erg letterlijk genomen. Op de avond voor Pasen liep heel Macedonisch Kumanovo volledig opgetut door de straten om het paasfeest in te luiden. De dresscode varieerde, maar de minirok, strakke truitjes en overdaad aan make-up voor de vrouwen en grote hoeveelheden gel en aftershave voor de mannen domineerden de straten rond de twee belangrijkste kerken in het centrum. Sinds vrijdagavond werden de gezangen van de priesters al integraal uitgezonden via luidsprekers, maar rond half twaalf werd het volume nog hoger gezet. De kaarsenverkopers deden goede zaken, want de gewoonte is om met kaars in de hand de priester die plechtig een icoon draagt te volgen en rondjes om de kerk te lopen. En dan het liefst drie of meer rondjes natuurlijk!

Valentina en ik lieten de rondjes om de kerk echter voor wat ze waren en gingen naar haar huis om met een kersenrakija in de hand samen met haar moeder, broers en aanhang tot diep in de nacht de clips op tv te becommentariëren*. Rakija is een doorgaans zelfgebrouwde jeneverachtige drank, dus bijzonder vrolijk tolde ik een paar uur later richting mijn paasbeste bed. Om om tien uur ’s ochtends alweer een rakija voorgeschoteld te krijgen bij de familie waar ik was uitgenodigd voor het paasontbijt. Dat die Macedoniërs überhaupt nog een lever hebben mag een klein wonder heten. Gelukkig bestond het ontbijt uit enorme hoeveelheden gehaktbrood, gebraden kippen, brokken kaas, ham en versgebakken brood, dus onder het drinken kon ik een fatsoenlijke bodem creëren. De 8-jarige zoon des huizes was intussen niet meer te houden omdat hij met een mandje langs alle deuren in de buurt mocht om eieren, geld en snoepgoed te vragen. Maar de meest bijzondere paastraditie die me werd uitgelegd was wel dat je jezelf op paasochtend onder de douche in dient te smeren met rood geverfde eieren en een kruid uit de bergen, om de rest van het jaar verzekerd te zijn van gezond lijf en leden.

En dan vonden ze het maar een rare gewoonte dat wij paaseieren verstoppen …

* De televisie staat hier echt altijd aan, of wordt juist speciaal voor het bezoek aangezet. Ook toen wij gasten hadden, werd ons vriendelijk verzocht of de televisie aan mocht.